Slap Lezyonu:
Omuz eklemi çok hareketli ve mobil bir eklemdir. 3 eksenli hareketi (fleksiyon-ekstansiyon, abdüksiyon addüksiyon, int.-ext.rotasyon hareketi) bu ekleme mobilite özelliği kazandırmaktadır.
Omuz ekleminin mobil bir eklem olması sebebiyle olası bir patoloji oluşmasına karşın destek yapılarla kuşatılmıştır. Bu destek yapıları statik ve dinamik olmak üzere iki başlık altında toplayabiliriz.
Statik stabilizatörler:
- Eklem içi negatif basınç
- Ligamentler
- Labrum
Dinamik stabilizatörler:
- Supraspinatus kası
- İnfraspinatus kası
- Subscapularis kası
- Teres majör kası
- Teres minör kası
- Doltoid kası
Omuzu çecreleyen bu yapılardan biri veya bir kaçı çeşitli yaralanmalar sonucu yaralanırsa omuz stabilizasyonunda sorunlar çıkmaya başlar. Bu instabilite sorunlarını ikiye ayırabilir.
- Slap Lezyonu
- Bankart Lezyonu
Superior Labrumun Anteriordan Posterior’a yırtığının kısaltılmasıdır. Labrumun glenoid üst kenarında, biseps tendonunun yapışma bölgesinde meydana gelen yırtık tipidir.
Açık el üzerine düşme, elin baş üstü seviyedeki tekrarlayan aktiviteler SLAP lezyonuna neden olur.
Snyder ise en sık görülen travma modelinin, kol abduksiyon ve elevasyonda iken el üstüne düşme olduğu şeklinde tanımlamıştır. Yapılan araştıramalar sonucunda skapular diskinezinin de önemli etiyolojik nedenlerden birisi olduğu üzerinde durulmaktadır. Protraksiyon halindeki skapula, anterior subakromial alanı daraltmakta elevasyon, abduksiyon-eksternal rotasyon ile mikroinstabiliteye neden olmaktadır. Yapıaln bir başka çalışmalarda abdüksiyon ve external rotasyon paterninin sık sık kullanılması sonucu posterior kapsüler kalınlaşma görülmüş ve bu durum eklemin biyomekaniğinde değişime sebep olarak rotasyon merkezini anteriora ve süperiora değiştiğini belirtmişerdir. Özellikle voleybolcularda görülen smaç vurma hareketinde sıklıkla kullandıkları patern olan abd-ext.rot paterni sonucu slap lezyonu görülme oranının artma eğilimde olduğu sonucuna varılmıştır.
Tipleri:
Slap lezyonu için 4 tip tanımlanmıştır. Bunlardan sıklıkla cerrahiye vaşvurulan ve en sık görülen tipi tip 2 slap lezyonudur
- Tip 1: Tendon ve üst labrumda dejenerasyon
- Tip 2: Labrum yırtık, bisepsle birlikte ayrılma gösterir. (en sık tip)
- Tip 3: Labrumda kova sapı şeklinde yırtık, biseps sağlam
- Tip 4: Labrum ve biseps yapışma yerinden ayrılmıştır.
İpucu 1: 2 ve 4 birbirinin devani şeklinde görülürken tip 3 biceps uzun başı hasarı olmadan slap kova sağı yırtığı ile oluşan tipdir.
İpucu 2: Slap lezyonunda glenoid labrumun saa 10 ile saat 2 arasındaki kısımda bir hasar ve olası bir çaput longum hasarı görülürken bankart lezyonunda durum farklıdır.
İpucu 3: Slap lezyonuna genel olarak rotator manşet yırtıkları da eşlik edebilir.
Cerrahi ve konservatif olmak üzere iki tane tedavi şekli bulunmaktadır.
Konservatif:
Ağrılı durumlarda NSAİ, soğuk uygulama ve istirahat önerilmektedir. Fonksiyonel sorunu olan hastalarda ise omuz çevresi hareket genişliğinin kazanılması, kapsüler özellikle posterior kapsül gerginliklerinin giderilmesi, eğer mevcut ise skapulotorasik ritim bozukluğunu gidermeye yönelik fizik tedavi yaklaşımları önemlidir. Hastanın omuz çevresi kaslarının güçlendirilmesi ve aktivite modifikasyonları önerilmektedir.
Cerrahi:
Tip I ve III’ün tedavisi
SLAP 1 Normal yaşlanmanın bir parçası olabilir. Stabil kenara kadar süperior labrumun debride edilmesi yeterlidir (Şekil 10).
SLAP 3 Yırtık labrum bölümü genellikle menisküs lezyonlarında olduğu gibi beyaz-beyaz bölgedendir ve iyileşme potansiyeli düşüktür; bu nedenle sıklıkla yırtık segment çıkartılır. Bu işlem, kova sapı yırtıklı bir menisküsün çıkartılması gibidir (Şekil 11). Geride kalan biseps ankorunun süperior glenoide iyi tutunmuş olup olmadığı kontrol edilmelidir. İnstabilite varsa tamir düşünülmelidir.
Tip II ve IV’ün tedavisi
SLAP 2 Biseps tutunması instabildir. Yapılan, bisepsin süperior labrum ile birlikte tekrar glenoid süperioruna tutturulmasıdır. Bu amaçla, absorbe olan veya olmayan implantlar yardımıyla, dekortike edilmiş glenoid süperior yüzeyine süperior labrum ve biseps tutturulur. Bu işlem, artroskopik olarak, posterior portal görüntüleme portali ve ek bir veya iki portal kullanılarak yapılabilir. Cerrahın tercihine bağlı olmakla birlikte, tespit için bir veya iki ankor vertikal veya matress dikişler kullanılarak, tek veya çift sıra şeklinde uygulanır. Şekil 12’de tek ankor çift ipli vertikal sütürler kullanılarak uygulanan tespit yöntemi özetlenmiştir.
SLAP 4 Yırtık biseps cismine uzanmaktadır. Küçük bir biseps kısmı yırtılmış ise, sadece debridman yeterlidir. Yırtık %30 veya daha fazla biseps tendonunu içeriyorsa ve eğer hasta yaşlı ise, biseps tenotomisi veya tenodezi, genç ise sütür ile SLAP 2 gibi tamir edilmelidir. Eğer labrumda yeterli tutunma varsa, sadece biseps tendonu dikilebilir. Labrum ayrılmışsa, SLAP 2 gibi sütür ankorla tamir edilmelidir.
Konservatif tedavide 8.haftada önerilecek egzersizler:
- Banded over head reach at Wall
- Prone retraction+lift
- Side plank rotation
- Overhead lunge carry
- Banded diagonals
- Banded lift pulse
- Rotation press
- Side plank
- Dead dog
- Spider-man plank
Slap Tamiri Sonrası Rehabilitasyon
1.-15. Günler:
Pandüler egzersizler ve aktif rom
İlk 3 hafta: Aktif omuz fleksiyonu yapılmayacak, dirençli dirsek fleksiyonu, supinasyon ve pronasyonu yapılmayacak.
16.30. günler:
Aktif asistif rom egzersizleri
1.ay:
askı ile koruma devam ederken aktif rom egzersizlerine devam edilir.
45.gün:
Askı çıkartılır. Aktif rom egzersizleri dirençli yapılmaya başlanır.
İlk 6 hafta: Bisepse dirençli egzersiz yaptırılmayacak.
3.ay:
İleri faz güçlendirme egzersizleri
Slap lezyonu rehabilitasyonu ile ilgili egzersizler için instagram hesabımızı ziyaret edebilirsiniz.@sportoromrehabilitation